اعضای هیئت رئیسهاعضای پنجمین دورهکمیسیون تحقیق موضوع اصل 111 قانون اساسىاعضای سومین دورهاعضای چهارمین دورهتولد و تحصیل
آیت‌الله سیداحمد خاتمی در هجدهم اردیبهشت سال 1339 شمسی مطابق با یازدهم ذیقعده الحرام 1379 هجری قمری در خانواده‌ای متدین متولد شد.
او در سال 1351 تحصیل علوم حوزوی را در مدرسه علمیه صادقیه سمنان آغاز کرد دروس مقدماتی را نزد اساتید آن حوزه به پایان برد و در سال 1354 به حوزه علمیه قم هجرت کرد و جهت استحکام بیشتر دروس مقدماتی، اکثر درسهایی را که در حوزه سمنان خوانده بود نزد ادیب بزرگ مرحوم مدرس افغانی که به تازگی از نجف به قم آمده بود تکرار کرد. آنگاه دروس سطح را نزد اساتید بزرگ حوزه همانند حضرات آیات ستوده، خزعلی، بنی فضل، دوزدوزانی، سیدعلی محقق داماد، اشتهاردی، فاضل هرندی، موسوی تهرانی و... و ... به پایان برد و سپس در درس خارج فقه و اصول حضرات آیات عظام میرزاهاشم آملی، میرزاجوادآقا تبریزی، وحید خراسانی، فاضل لنکرانی، شبیری زنجانی و... و ... شرکت کرده و به مدت هفده سال اشتغال به آن داشته است.
در درس تفسیر از محضر حضرات آیات مرحوم خزعلی و مرحوم مشکینی و در درس فلسفه وکلام از حضرات آیات جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، مرحوم یحیی انصاری شیرازی، ابراهیم امینی و دکتر احمد بهشتی و در درس فلسفی شناخت از محضر شهید آیت الله مطهری بهره برده است. او مباحث اعتقادی را در درس‌های شبهای پنجشنبه آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله پی گرفت و با نهج البلاغه در درس‌های آیت الله العظمی حسین نوری همدانی آشنا شد و در فن خطابه از محضر خطیب گرانقدر حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فلسفی بهره‌مند شد.
فعالیت‌های علمی و فرهنگی
عمده فعالیت‌های فرهنگی سید احمد خاتمی در چهار بخش است.
بخش اول: تدریس
او تدریس دروس حوزوی را به صورت عمومی از سال 1364 آغاز کرد گرچه قبل از آن به صورت خصوصی چند دوره کتب مقدماتی (جامع المقدمات، سیوطی، مغنی، مختصر المعانی و... و...) را تدریس کرده بود او تاکنون 4 دوره معالم الاصول، 7 دوره اصول الفقه، 3 دوره شرح لمعه، 2 دوره مکاسب، 3 دوره رسائل، 5 دوره کفایه الاصول را تدریس کرده است.
او از سال 1374 با اجازه برخی از اساتید خارج فقه و اصول خود تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کرد تاکنون دو دوره تدریس خارج اصول فقه را به پایان برده و اینک (دی ماه 94) در دوره سوم به تدریس بحث اصول عملیه اشتغال دارد.
خارج فقه را از تدریس کتاب قصاص شروع کرد و بعد از آن به مدت 5 سال خارج کتاب حج را محور قرار داد و پس از آن خارج کتاب صلوه را از عروه الوثقی محور قرار داده و اینک به فصل صلوه جماعت اشتغال دارد.
وی در سال 1367 به دستور برخی از بزرگان حوزه درس تفسیر ترتیبی قرآن را آغاز کرد که تاکنون 2904 جلسه درسی برقرار شده و اینک به تدریس جزء یازدهم قرآن سوره هود اشتغال دارد این درس از شبهای تحصیلی در مدرسه فیضیه مدرس امام خمینی(ره) برقرار می‌گردد نیز در روزهای پنجشنبه از سال 1365 به تدریس سیره نبوی(ص) و سیره امامان(ع) و تفسیر زیارت جامعه کبیره و تفسیر موضوعی و ترتیبی نهج البلاغه که اینک (دیماه 94) خطبه 85 محور می‌باشد او به شدت به تدریس علاقه‌مند بوده آن را وظیفه و کار اصلی خود می‌داند و دیگر کارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی خود را با آن تنظیم می‌کند. او به دعوت مرحوم آیت الله مهدوی کنی پنجشنبه‌ها چند ترم در دانشگاه امام صادق(ع) در دوره دکتری تدریس داشته و دارد. نیز امسال در دانشگاه دفاع ملی در دوره دکتری همان روز تدریس دارد (دیماه 94).
بخش دوم: تألیف
آیت‌الله سیداحمد خاتمی از آغاز طلبگی ذوق نویسندگی را در خود یافت و با پیروزی انقلاب و تدوین مقالات گوناگون در روزنامه‌ها، مجلات و نشریه‌ها (با اسم اصلی و مستعار) این ذوق بالقوه را به فعلیت رساند و تاکنون دو نوع اثر از وی باقی مانده است:
الف- آثار به چاپ رسیده:
1- در آستان امامان 2 جلد
2- امارت بر نفس مباحث اخلاقی جمعه جلد اول
3- مدخلی بر سیره اهل بیت
4- ابعاد جنگ در فرهنگ اسلام
5- سیمای نفاق در قرآن
6- سیره علوی
7- در سایه‌سار حکمت علوی (ع)
8- سیره سیاسی امام علی(ع)
9- سیره فاطمی
10- رسالت خواص
11- عبرتهای عاشورا
12- سیمای حماسی امام سجاد(ع)
13- مدیریت از نگاه قرآن و حدیث
14- جوان در قرآن
15- تفسیر سوره واقعه و الرحمن
16- اخلاق و بینش سیاسی
17- امر به معروف و نهی از منکر 2 جلد
18- آفات زبان
19- حقایق و خرافات از نگاه دین
20- حوزه علمیه هست‌ها و بایدها
21- عفاف در قرآن
22- شایعه از نظر قرآن و حدیث
23- کتابهایی که به صورت کتابچه منتشر شده:
الف- فتنه در نهج البلاغه.
ب- مدیرت و تشکل در سیره امام هادی(ع)
ج- نگاهی به مبانی تفکر امام خمینی(ره) پیرامون ولایت فقیه
نیز تاکنون بیش از 150 مقاله قرآنی، اخلاقی، تاریخی، فقهی و... از ایشان در برخی از روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و ماهنامه‌ها و گاهنامه‌ها منتشر شده است.
ب- آثار چاپ نشده:
1- کتاب الصلوه
2- کتاب الحج
3- کتاب القصاص
4- الاسیر فی الفقه الاسلامی
5- دوره خارج اصول
6- در آستان امامان جلد سوم
7- مباحث اخلاقی جمعه جلد 2، 3 و 4
8- سیره نبوی صلی الله علیه وآله وسلم
9- سیره امامان سلام الله علیهم اجمعین
10- اخلاق کارگزاران در اسلام
11- سبک زندگی سیاسی قرآنی
12- سیاست و حقوق
13- اسباب النزول
14- مباحثی پیرامون حضرت ولی عصر(عج)
15- مباحثی پیرامون ولایت فقیه
16- شرح دعاء مکارم الاخلاق
17- مجموعه مقالات
وی امیدوار است که بتواند درس‌های تفسیر و نهج‌البلاغه و تفسیر اصول کافی را نیز تقدیم علاقه‌مندان نماید.
بخش سوم: خطابه
سیداحمد خاتمی در عرصه خطابه نیز توفیق خوبی داشته و تاکنون در همه استانهای کشور و بسیاری از شهرستانها و بخش‌ها حاضر شده و به ایراد خطابه پرداخته است. خطابه‌های وی از چند ویژگی برخوردار است:
1- با مطالعه صحبت کردن
2- منظم و مرتب بودن مباحث
3- عمق قرآنی و روایی
4- به روز بودن و طرح مسائل سیاسی مورد نیاز
5- اعتدال در سخن
در سخنرانی‌های وی هم قرآن هم روایات و هم مسائل سیاسی مورد نیاز مطرح می‌شود.
آقای خاتمی در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران تاکنون صدها برنامه اجرا کرده و امت مسلمان ما استقبال خوبی از خطابه‌های وی داشته و دارند.
بخش چهارم: پایان نامه‌ها
سیداحمد خاتمی به عنوان استاد راهنما و داور در سطح سه و سطح چهار حوزه، و استاد راهنما در دوره دکتری دانشگاه دفاع ملی، رساله‌های متعددی را در عرصه معارف دینی ساماندهی کرده است.
فعالیت‌های سیاسی
سیداحمد خاتمی از آغاز شروع دروس حوزوی با توجه به نفرتی که پدر او از طاغوت داشت، ضدطاغوت پروریده شد و با هجرت آیت الله سیدمحمد شاهچراغی در سال 1351 به سمنان با امام خمینی آشنا شد او با ایراد خطابه آتشین در محله جهادیه سمنان در سال 1354 که به دعوت مرحوم آقای ادب صورت گرفت نفرت عملی خود را از طاغوت به نمایش گذاشت به گونه‌ای که آن مرحوم به او توصیه می‌کرد که مدام آماده دستگیری باشد که به علت غیرقانونی بودن سن وی این کار صورت نگرفت تا اینکه در محرم سال 1357 بعد از سخنرانی آتشین عید قربان همان سال به خانه او هجوم آوردند اما او در خانه نبود و از چنگ آنها گریخته بود. اینکه سند ساواک را در این ماجرا تقدیم می‌داریم.
شماره: 5150/14 هـ تاریخ: 25/8/1357
از: 114 هـ
مورخه 20/8/1357 نامبرده ضمن سخنرانی در مسجد شاه شعارهایی را به زبان آورده و اضافه کرده که نهضت مقدس ما دین است و می‌گفت درود بر خمینی و مرگ بر این حکومت، ایران کشور ماست خمینی رهبر ماست. ارتش برادر ماست و سپس اضافه نموده خواستار تشکیل حکومت جمهوری اسلامی هستیم در این میان همه می‌گفتند حکومت جمهوری اسلامی ایران و بعد مجددا به همه گفت بگویید نهضت ما خمینی است رهبر ما خمینی است و سپس اظهار داشت از طرف زعیم عالیقدر شیعه آقای خمینی اعلامیه‌ای منتشر گردیده که متن کامل اعلامیه را برای شما می‌خواهنم در این اعلامیه خطاب به علما گفته شده که مردم نترسید علما و روحانیون سهم مبارک امام را در راه پیشرفت هدف بکار بیندازید. احیانا اگر در این مبارزه به کسی از نظر مالی ضرر وارد می‌شود از سهم امام به او کمک کنید و از این قبیل مضامین و گفت از این به بعد بدانید نام این مسجد امام خمینی تبدیل می‌شود که همه گفتند صحیح است صحیح است صحیح است و به دنبال سخنانش اضافه کرد اینکه می‌گویند […] آیا نعمت‌الله نصیری و با دیگران دستگیر شده‌اند اولا بیخود است ثانیا هدف ما از این‌ها هم بالاتر است ما می‌گوییم فاسد و خائن یک نفر است.
شماره: 6690/14 هـ تاریخ: 18/9/1357
از: سازمان اطلاعات و امنیت سمنان
به: مدیریت کل اداره سوم 312
... از ابتدای ماه محرم واعظی بنام سید احمد خاتمی را از قم دعوت که در مسجد جامع سمنان سخنرانی نماید و حاضر بسپردن تعهد به شهربانی نگردیده است و سید احمد خاتمی با شروع سخنرانی و عنوان مطلب تحریک‌آمیز در روی منبر قصد آماده نمودن مردم برای انجام تظاهرات ضدملی در روزهای تاسوعا را داشته که شهربانی نامبرده بالا را به علت ندادن تعهد و اینکه بانی مجلس بوده دستگیر و به این سازمان اعزام و معرفی که متعاقب آن حدود چهارصد نفر از طبقات مختلف از (فرهنگیان، روحانیون و سایر طبقات) در دادگستری متحصن و خواستار آزادی وی گردیده و سید احمد خاتمی نیز پس از دستگیری وی متواری لذا چون پیش‌بینی می‌گردید که این تحصن ادامه پیدا کند...
بعد از پیروزی انقلاب
او بعد از پیروزی انقلاب موضع سیاسی خود را موضع ولایت فقیه قرار داده در زمان آیت الله العظمی امام خمینی(ره) همراهی با آن امام همام و بعد از ارتحال آن حضرت، همراهی با مقام معظم رهبری آیت الله العظمی امام خامنه‌ای را تکلیف خود دانسته و می‌داند و در این مسیر حرکت می‌نماید.
وی بعد از پیروزی انقلاب وظیفه خود را خدمت در عرصه فرهنگی انقلاب می‌دانست بر این اساس تدریس، تبلیغ تالیف را به عنوان روشهای موثر فرهنگی برگزید او در دوره هشت سال دفاع مقدس در ایام تبلیغ تالیف را به عنوان روشهای موثر فرهنگی برگزید.
او در دوره هشت سال دفاع مقدس در ایام تبلیغ و مواقع ضروری دیگر حضور در جبهه را تکلیف می‌دید و انجام وظیفه می‌کرد. عمده‌ترین محل استقرار وی در جبهه در لشکر علی بن ابی طالب(ع) بوده است.
مسؤولیت‌های بعد از انقلاب
او بعد از انقلاب مواجه با دعوت‌های فراوانی برای به عهده گرفتن مسؤولیت‌های سیاسی شد ولی با توجه به ذوق فرهنگی خویش و احساس تکلیف در این عرصه کار فرهنگی تدریس در حوزه، تبلیغ در کشور و تالیف را برگزید در کنار این کار مسؤولیت‌هایی از سوی مقام معظم رهبری مدظله و مردم و شورای عالی حوزه علمیه و... و... به ایشان واگذار شد که منافاتی با وظیفه تدریس در حوزه نداشت این مسؤولیت‌ها عبارتند از:
1- امامت جمعه موقت تهران
2- نماینده مردم کرمان در مجلس خبرگان رهبری در دوره سوم و چهارم
3- عضویت در هیأت رئیسه این مجلس در دوره سوم و دوره چهارم
4- عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
5- عضویت در شورای عالی حوزه‌های علمیه
6- عضویت در شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع)
7- عضویت در ستاد مرکزی امر به معروف و نهی از منکر با انتخاب شورای عالی حوزه‌های علمیه.
8- عضویت در هیأت امناء بنیاد بین المللی غدیر
9- عضویت در هیأت مدیره مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
او این مسؤولیت‌ها را امانت دانسته از خداوند می‌خواهد که در این عرصه‌ها خدائی عمل کرده تا انشاءالله ذخیره قیامت باشد.
او بر «ولایتمداری» و همراهی با امت «حزب الله» می‌بالد و تلاش بر همراهی با بسیجیان عزیز داشته و تقویت نظام اسلامی را یک تکلیف قطعی خویش دانسته و حضور در این سنگر را وظیفه می‌داند.
