ششمین نشست تبیین علمی موضوع ولایت فقیه

آیت الله مصباح یزدی -که دومین جلسۀ بحث ایشان بوده است - بیان کردند که ادله اثبات حاکمیت فقیه بر جامعۀ اسلامی دو دسته می تواند باشد:یکی ادله ای که با استفاده از روایات و با روش فقهی بیان می شوند و دیگری ادله ای که فارغ از روایات و آیات و با روش عقلی محض در حوزۀ فلسفۀ سیاسی ارائه می شوند.
ایشان تأکید کردند که در این مقام در صدد ارائه ادلۀ اثبات ولایت و حاکمیت فقیه با روش دوم هستیم.ادله عقلانی بر ولایت فقیه مبتنی بر مقدمات مختلفی است که به برخی از آنها به عنوان اصول موضوعه اشاره می شود تا در این وقت اندک بتوان دلیلی اقامه کرد.یکی از ادلۀ عقلی که می توان بر حاکمیت فقیه اشاره کرد مبتنی بر مقدمات زیر است:
1- ضرورت حکومت امری است که همه عقلای عالم آن را پذیرفته اند، جامعه ای که در آن قوانین اجرا نگردد پیامد آن هرج و مرج و ایجاد مشکلات متعدد برای زندگی مردم است.
2- اگر چه حکومت اصطلاحات مختلفی دارد ولی مراد از آن قوۀ مجریه و قضائیه است.
3- حق حاکمیت صرفا متعلق به خداوند است و هیچ کس نمی تواند خود را حاکم بر دیگران بدون اذن خداوند بداند.
4- وقتی که قوانین - مانند قوانین اسلامی - جعل می شوند به دنبال تأمین مصالح برای افراد جامعه هستند.
5- در صورتی که بتوان مصالح مورد نظر از اجرای قوانین اسلامی را به صورت کامل استیفا کرد، همین امر متعین است . و این امر در صورتی است که معصوم علیه السلام حاکم باشد.
6- اما اگر استیفای کامل مصالح اجرای قوانین اسلامی ممکن نباشد، ولی بتوان با اجرای قوانین به حداکثر مصالح دست یافت، حکم عقل این است که نباید به بهانه عدم استیفای کامل مصالح ، استیفای حد اکثری را رها کرد، بلکه باید به دنبال استیفای آنها بود.برای نمونه اگر چند انسان شریف در حال غرق شدن باشند و نمی توان همه آن ها را نجات داد. در این حالت نباید به بهانۀ اینکه همه آنها قابل نجات نیستند از نجات آن تعدادی که امکان نجات آن ها وجود دارد ، صرف نظر کرد.
از این رو، در زمان غیبت معصوم علیه السلام اگر چه استیفای کامل مصالح قوانین اسلام میسر نیست، اما نباید از استیفای حداکثری آن صرف نظر کرد و از این جهت باید فردی که نزدیک ترین شخص و أقرب به معصوم علیه السلام است ، در رأس حاکمیت قرار گیرد.
اما باید بررسی کرد که ملاک أقرب بودن به معصوم چیست و در چه اموری قرار دارد که انشاء الله در جلسۀ بعد بیان خواهد شد.