آیت الله سید روحالله خاتمی شامگاه دوشنبه ۵ آبان ۱۲۸۵ (۱۰ رمضان ۱۳۲۴ قمری) در اردکان دیده به جهان گشود. پدر و مادرش از خانوادهای روحانی بودند.
او با همنشینی پدر و مادر خود توانست فارسی و عربی را به خوبی بیاموزد و از سیزده سالگی نیز به عنوان طلبه به آموختن علوم دینی در زادگاه خود تحت نظر پدر پرداخت.
آیت الله خاتمی تحصیلات تکمیلی خود را در حوزه علمیه اصفهان به سرانجام رسانید و از سید محمد فشارکی اجازهٔ اجتهاد گرفت. حاج میرزا علی آقای شیرازی، محمد خوانساری، سید محمد نجفآبادی و حاج آقا رحیم ارباب از جمله استادان او بودند.
وی در اردکان، به فعالیتهای مذهبی و سیاسی در مخالفت با حکومت رضاشاه پرداخت و در کنار آن، هیچگاه از مبارزه با تحجر و مقدسمآبی غافل نشد. هنگامی که نخستین جرقههای انقلاب اسلامی با سخنان امام خمینی(ره) در سال ۱۳۴۱ شمسی شعلهور شد، به ایشان پیوست و فعالیت سیاسی خود را شدت بخشید و یکی از ارکان انقلاب اسلامی را در یزد و اردکان پی افکند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی با حکم حضرت امام (ره)به عنوان امام جمعهٔ اردکان و پس از ترور شهید صدوقی به سمت امام جمعهٔ یزد و نمایندهٔ بنیانگذار جمهوری اسلامی در آن دیار منصوب شد.
آثار ایشان:
روزهٔ راستین
آینهٔ مکارم
آیت الله سید روحالله خاتمی در ۵ آبان ۱۳۶۷ درگذشت و در اردکان به خاک سپرده شد. امام خمینی، در پیامی وی را «یکی از چهرههای تقوا، خلوص و ایمان» توصیف کردند.