شیخ عباس ایزدی فرزند محمد، در سال ۱۳۰۱هـ.ش در خانواده ای مذهبی و متوسط از نظر اقتصادی که پدر آن خانواده از کسبه بازار بود، در نجف آباد دیده به جهان گشود. در همان دوران کودکی مادر مهربان خوش را از دست داد. متأسفانه مرحوم پدرش با تحصیل علوم دینی ایشان مخالف بود، لذا وقتی به حوزه علمیه راه یافت، از طرف پدر مورد بی توجهی و بی اعتنایی قرار گرفت. ولی عموی ایشان حاج ملّا حیدر ایزدی که کاسب و عالم بود ، سر پرستی ایشان را بر عهده گرفت. (و بعد شیخ عباس ایزدی با دختر ایشان ازدواج نمودند.) بعد از دوران دبستان در مغازه عموی خوش کار می کرد و ساعاتی از شبانه روز را به تحصیل می گذرانید سپس به حوزه علمیه قم هجرت کرد و از سن ۱۸ سالگی، سال ۱۳۱۹ ه.ش به تکمیل علوم دینی در قم اشتغال ورزید، در حالیکه گرفتار فقر مادی بود و از طریق روزه و نماز استیجاری امرار معاش می نمود
ادبیات را در قم و نجف آباد نزد شیخ احمد حججی، شیخ غلا محسین منصور و شیخ ابراهیم ریاضی، قسمتی از لمعه، رسائل و مکاسب را نزد شیخ عبدالرزّاق نائینی، مقداری از لمعه را نزد مر عشی نجفی، قسمتی از مکاسب را در اصفهان نزد حاج آقا رحیم ارباب و شیخ احمد فیاض، کفایه و مقداری از فقه را در قم نزد محقق داماد، فلسفه، فقه، اصول و اخلاق را نزد امام خمینی، حسین بروجردی و محمد رضا گلپایگانی و بالاخره بین سالهای ۱۳۲۶تا۱۳۳۸ از درس فلسفه، عرفان و تفسیر علامّه طباطبایی بهره برد.
بازگشت به نجف آباد و فعالیت های اجتماعی و فرهنگی
در سال ۱۳۳۸ هـ .ش بعد از قریب ۲۰ سال تحصیل در حوزه علمیه قم، پس از آنکه چند سال از درگذشت مرحوم شیخ ابراهیم ریاضی گذشته بود به دنبال نیاز مردم، به مسقط الرّأس خود، نجف آباد مراجعت نمود و رهبری فکری، اجتماعی و سیاسی حوزه علمیه و مردم نجف آباد را بر عهده گرفت و با تحمل سختی ها و مشکلات فراوان، در سخت ترین شرایط ستم شاهی ، لحظه ای از ارشاد و هدایت مردم باز نماند. با اخلاص و جدّیت به تدریس فلسفه ، عرفان، منطق و فقه و کتابهای اسفار، منظومه، طهارت، خمس (حاج آقا رضای همدانی )، مکاسب شیخ انصاری، کفایه الاصول، اخلاق، نهج البلاغه و تفسیر پرداخت.
تواضع و مسئولیت شناسی ایشان به اندازه ای بود که جامع المقدمات، گلستان سعدی و عقاید الامامیّه را هم درس می داد. در زمان شاه ، موقعی که در مدرسه علمیه «الحجه» نجف آباد از طرف ساواک بسته شده بود ، وعده ای از طلاب آن دستگیر شده بودند، چند خانه خریدند تا تحصیل طلاب ادامه پیدا کند.
آیت الله شیخ عباس ایزدی وقتی به نجف آباد آمدند، از ابتدای قرآن تا سوره مبارک یوسف را برای علماء فضلاء عده ای از بازاریان و معلمین، با استفاده از تفاسیر مختلف خصوصاً المیزان و مجمع البیان (به طور موضوعی اول صبح) تفسیر می کردند و در مناسبت های مختلف به شرح دعای افتتاح، ابو حمزه ثمالی، نهج البلاغه و روایات اصول کافی می پرداختند. اغلب سخنرانی ها و خطبه های ایشان پر مطلب، مفید و جنبه درسی و تحقیقی داشت.
مبارزات سیاسی:
ایشان می فرمودند از آغاز ورود به نجف آباد ، نماینده آیت الله بروجردی و امام خمینی بودند. حضرت امام خمینی در یک اجازه نامه ای که به ایشان داده اند می فرمایند: «من شرایط فقاهت را در ایشان مجتمع می بینم فله التصدی لما للفقیه فیه التصدی» یعنی ایشان مجتهد هستند و هر چیزی را که مجتهد عهده دار هستند ایشان هم لیاقت آن را دارند.
با پیروزی انقلاب اسلامی از طرف امام خمینی به امامت جمعه تا سال ۱۳۷۱ هـ .ش منصوب می شوند.وی دو نوبت از طرف مردم اصفهان، به عنوان نمایندهی خبرگان برای تدوین قانون اساسی، و خبرگان رهبری برگزیده شد.
خدمات فرهنگی و اجتماعی :
آیت الله شیخ عباس ایزدی در طول حدود سی سال که در نجف آباد بودند، خدمات گوناگونی را انجام دادند و آثار ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشتند از باب نمونه:
۱- خدمات ارشادی و تبلیغی به اقشار مختلف مردم نجف آباد و اطراف.
۲- همکاری در ساختن فاطمیّه خواهران.
۳- تدریس و تربیت شاگردان فراوان.
۴- همکاری در ساختن حوزه علمیه جدید(جامعه الامام منتظر).
۵- تربیت شاگردان متعددی که هم اکنون در عرصه های مختلف مشغول به خدمت هستند.
اخلاقیات و خصوصیات آیت الله ایزدی :
از غیبت، تهمت و بد گویی بیزار بود. اگر به کسی ایراد و انتقادی داشت به صورت آشکار و صریح و گاهی با تندی بیان می کرد. اهل مطالعه و نوآوری بود. به درس و بحث خیلی اهمیت می داد؛ اگر می دید طلبهای درس نمی خواند و به درس و مطالعه نمی پردازد سخت بر می آشفت. روحیه شاگرد پروری قوی داشت. مجلس درس او پر مطلب بود گرچه گاهی از عبارات به سرعت می گذشت ولی در بین به نظرات و نکات دقیق اشاره می نمود. برخوردار از استعداد و حافظه ای فوق العاده قوی بود؛ با خواندن یک بیت شعر آن را حفظ می کرد. پیوسته در حوزه علمیه نجف آباد و در فاطمیه و اصفهان و دانشگاه به تدریس فقه، اصول، فلسفه، تاریخ، تفسیر و نهج البلاغه اشتغال داشت و شاگردان زیادی را پرورش داد. گاهی می فرمودند من هر پیشرفت علمی که دارم به خاطر درس دادن است.
یار و یاور رزمندگان در طول هشت سال دفاع مقدس:
آیت الله ایزدی در طول هشت سال دفاع مقدس، پیوسته، پشت جبهه، یاور رزمندگان بود و در وقت ضرورت در کنار رزمندگان در جبهه ها حاضر می شد. در شهادت فرزندش چنان صبور و بردبار بود، که اسوهی استقامت و الگویی نمونه برای همهی خانواده های شهداء به شمار می رفت.او همیشه پناه محکمی برای مردم و رزمندگان به شمار می رفت و تمام شهدایی را که از جبهه های جنگ تحمیلی می آوردند، بر پیکر آنها نماز می گزارد.آیت الله ایزدی بعد از یک عمر ریاضت، خدمت به مردم، تبلیغ دین، تدریس و پرورش شاگردان و استوانه های علمی سرانجام در صبحگاه جمعه ۸ خرداد ماه سال ۱۳۷۱ هـ .ش بدرود حیات گفت و در مدخل ورودی جنت الشهدا کنار مرحوم حاج علی منتظری، به خاک سپردند. روحش شاد یادش گرامی.
پیام مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای به مناسبت درگذشت ایت الله ایزدی
« انا لله وانا الیه راجعون »
درگذشت عالم متعّهد و روحانی جلیل القدر، آیت الله آقای حاج شیخ عباس ایزدی امام جمعه محترم نجف آباد را که عمر شریف خود را در خدمت به اسلام و مسلمین سپری کرد و از سابقون در مبارزه علیه رژیم ستم شاهی بود، را به محضر ولی عصر ارواحنا له الفداء و به جامعه علماء و مردم شریف و غیور و مؤمن و آگاه نجف آباد تسلیت می گوییم، ایشان از خدمتگذاران صادق و لایق نظام اسلامی و از مشتاقان خدمت به مردم بود و تا آخر عمر در همین راه قدم گذاشت. خداوند رحمت واسع خویش را شامل حال ایشان بفرماید. از خداوند بزرگ برای آن مرحوم علو درجات و برای بازماندگان و بیت محترم ایشان صبر جمیل و اجر جزیل مسألت دارم.
سید علی خامنه ای ۹/۳/۱۳۷۱
تألیفات:
بخشی از آثار و تألیفات آیت الله ایزدی که بعد از فوت ایشان از درس ها و سخنرانی های نام برده گردآوری شده عبارت است از:
۱- شوق دیدار (قصه ی حضرت موسی در قرآن).
۲- آیینه حریم (شرح و تفسیر خطبه اول نهج البلاغه).
۳- کلیات اخلاق.
۴- شرح و تفسیر دعای افتتاح و …